Je kind heeft te maken met spanning, hoofdpijn en/ of paniekaanvallen

De stress bij jongeren is de laatste jaren toegenomen en de verwachting is dat deze toename alleen nog maar groter gaat worden. 1 op de 4 jongeren ervaart stress door school. 1 op de 3 ervaart druk om te voldoen aan zijn eigen verwachtingen of die van hun omgeving. Helaas zien we ook steeds meer burn-outs op steeds jongere leeftijd. Stress kan zich op verschillende manieren uiten waardoor je kind of zijn of haar omgeving het niet direct door hoeven te hebben.

Nu heeft ieder kind wel eens te maken met stress en is dit niet meteen een probleem. Het gaat vooral over hoe er wordt omgegaan met deze stress. Heeft je kind regelmatig hoofdpijn of paniekaanvallen dan zijn dit duidelijke signalen dat je kind niet goed weet om te gaan met een grote hoeveelheid stress. 

Op deze pagina geef ik je meer informatie en handige tips bij hoofdpijn, spanning en/ of paniekaanvallen. 

Er zijn veel soorten hoofdpijn. De meest voorkomende hoofdpijn wordt veroorzaakt door spanning. Letterlijk stress in het hoofd of spanning vanuit de spieren (ter hoogte van de nek en bovenrug). Deze hoofdpijn komt vaak naar voren in periodes van stress. Deze stress kan zowel bewust als onbewust ervaren worden. 

Heeft je kind een periode waarin er meer van hem verwacht word (toetsen, wedstrijden etc.) houdt er dan rekening mee om samen met je kind vroegtijdig ontspanningsmomenten in te plannen. Daarnaast is het belangrijk om je kind veel te laten bewegen.

Stress is een bijzonder fenomeen. In de Nederlandse samenleving wordt er over het algemeen veel gevraagd van je kind. Het is niet voor niets dat veel kinderen een hoge schooldruk ervaren. Het ene kind kan daar beter mee omgaan dan het andere kind. Doordat stress vaak ook onbewust plaatsvindt is het moeilijk om er mee te leren omgaan. Inmiddels is de wetenschap zo ver dat we weten dat stress in het lichaam gaat zitten. Bij iedereen geeft stress een andere uiting. Worden de signalen van het lichaam te lang genegeerd dan kan het van de ene op de andere dag te veel worden. Dit wordt een burn out genoemd. 

Leer je kind bewust te worden van eventuele signalen. Door je kind te leren luisteren naar het lichaam kan je kind de signalen van stress vroegtijdig aangeven en kun je erop inspelen. Als je kind op vroege leeftijd leert omgaan met stress dan heeft het daar zijn hele leven wat aan. 

Ontzettend veel kinderen krijgen/ hebben er mee te maken. Gelukkig wordt het bespreken van het hebben van deze “aanvallen” steeds normaler. Een paniekaanval vindt met name plaats wanneer je kind stress ervaart. Deze aanval kan ontstaan door een bepaalde trigger of ontstaat ineens uit het niets. De hartslag van je kind gaat omhoog, je kind gaat sneller ademen (hyperventilatie), zweten, trillen, wordt licht in het hoofd of krijgt een opgejaagd gevoel. Het kan ook voorkomen dat kinderen een droge mond krijgen en geen hap meer door hun keel krijgen. De paniek zorgt voor angst die steeds groter wordt. Het is een snelle vicieuze cirkel.  

Tijdens deze aanval is het belangrijk om bewust te worden van de ademhaling. Probeer de focus van je kind te verleggen. Probeer te achterhalen of en wat de triggers zouden kunnen zijn. Houdt het bespreekbaar. Maak samen met je kind een plannetje waardoor je kind zichzelf kan “redden” wanneer eenzelfde situatie zich voordoet. Plannetjes als even een slokje water drinken, muziek luisteren, naar de wc lopen of buiten een luchtje scheppen kunnen hierbij al een verschil maken.

Ademhaling is het sleutelwoord voor het verminderen van stress. De een vindt het zweverig de andere gaat er volledig in op. Uit de wetenschap weten we nu eenmaal dat ademhaling letterlijk invloed uitoefent op de hartslag en daardoor op de spanning in het lichaam. Een fijne bijkomstigheid is dat je kind tijdens het bewust worden van de ademhaling even nergens anders aan kan denken. Je kind ontspant. Door te focussen op de buikademhaling wordt je kind letterlijk met zijn aandacht in zijn lichaam getrokken, het duurt langer voor de ademhaling de buik heeft bereikt (langzamer ademen geeft een rustigere hartslag). Door letterlijk in je lichaam te komen neemt de druk in het hoofd af en kan het de hoofdpijn verminderen. De lagere hartslag zorgt voor het verminderen van stress.

 1. Leer je kind om te gaan met stress door je kind bewust te laten worden van het belang van de ademhaling. Leer je kind te ontspannen of zelfs te mediteren. Door voor het slapen gaan te oefenen met de ademhaling, raakt je kind meer ontspannen en valt het eerder in slaap. Een uitgerust kind is beter bestand tegen stress. 

Oefening:
Laat je kind op zijn rug liggen met de handen op de buik (navel hoogte). Sluit de ogen (tenzij je kind dit spannend vindt). Laat je kind 10 keer een ademhaling maken waarbij de buik beweegt. Je kunt de buik vergelijken met een ballon. Tijdens het in ademen wordt de ballon (de buik) steeds een beetje groter en tijdens het uitademen loopt de ballon weer leeg (de buik wordt weer plat). Probeer er steeds langer over te doen om de ballon op te blazen en leeg te laten lopen. Oefen dit tot je kind er 10 seconden over doet om de ballon op te blazen en 10 seconde om hem weer leeg te laten lopen.

Veel kinderen vinden dit lastig. Het kan een manier zijn van loslaten en dit kan spannend zijn. Wees geduldig en neem de tijd. De buik zal steeds makkelijker en rustiger op en neer gaan bewegen. 

2. Overzicht. Maak samen met je kind een overzicht van alle activiteiten die hij of zij voor de komende week gepland heeft. Leer je kind om de belasting over de week te verdelen. Zit je kind op de middelbare school en heeft het maandag een 8-uur durend rooster terwijl hij of zij dinsdag maar 4 uur heeft, plan dan het huiswerk maken op de dinsdag. Kijk ook naar de komende toetsen en wat je kind daarvoor nog moet leren. Plan het leerwerk samen in zodat niet alles last minute geleerd hoeft te worden (dit veroorzaakt stress). Niet onbelangrijk: zet ook de pauzes en even echt “niets doen” in de agenda! Zo weet je kind precies waar hij of zij aan toe is en wanneer je kind echt even mag ontspannen. 

3. Het boek “Mijn beschermende brein” van K. Rumping en R van Bakkum beschrijft op een eenvoudige manier hoe het brein omgaat met pijn. Pijn kan in dit boek ook worden vervangen door stress of paniek. Kinderen zelf kunnen dit lezen om meer te begrijpen over hoe hun lichaam in elkaar zit om er vervolgens mee om te leren gaan. 

4. Bekijk onderstaande video voor uitleg over pijnverwerking in de hersenen van het kind.

Loopt je kind vast en wordt het te veel? Dan is er een grote kans dat er meer speelt. Blijf met je kind in gesprek. Neem eventueel samen met je kind stappen voor psychologische begeleiding. Voor psychologische begeleiding hoeft je kind geen ernstig trauma doorgemaakt te hebben. Deze vorm van spanning zien we bijvoorbeeld al veel terug bij kinderen met een vorm van faalangst. Voorkomen van erger worden is echt beter dan genezen! 

Let op! Zit de juiste tip voor jouw individuele situatie er niet bij of heb je twijfels of vragen? Neem dan contact op met een kinderfysiotherapeut of specialist.