Alles wat je moet weten over de motorische ontwikkeling!
In de eerste jaren van een kind ontstaat een veelzijdig ontwikkelingsproces, dat sociaal-emotionele-, motorische- en cognitieve ontwikkeling omvat.
Al deze ontwikkelingen zijn erg belangrijk, maar in dit artikel zullen we ons focussen op de motorische ontwikkeling.
We gaan dieper in op de betekenis van motorische ontwikkeling, waarom het zo belangrijk is en wat je kunt verwachten tijdens dit proces.
We gaan dieper in op het domein van beweging en groei bij kinderen, met als doel je een duidelijk inzicht te bieden in wat motorische ontwikkeling allemaal inhoudt.
Wat is motorische ontwikkeling?
Motorische ontwikkeling is het leerproces waarbij kinderen controle krijgen over hun spieren en leren hoe ze hun spieren kunnen gebruiken om te bewegen.
Gedurende de kindertijd ontwikkelen ze grove motorische vaardigheden, zoals lopen en springen, en fijne motorische vaardigheden, zoals schrijven en knopen vastmaken.
Maar waarom zijn deze ontwikkelingen zo belangrijk?
Motorische ontwikkeling is niet belangrijk voor plezier en spel, het speelt ook een serieuze rol in de totale ontwikkeling.
Door middel van beweging verkennen kinderen niet alleen hun omgeving, maar versterken ze ook hun spieren, coördinatie en evenwicht.
Dit vormt de basis voor andere leerprocessen, van cognitie tot sociale interacties.
Het belang van de ontwikkeling van de motoriek
Motorische ontwikkeling is als een springplank voor een breed scala aan levensvaardigheden.
Maar hier komt het interessantste deel: het heeft niet alleen invloed op de bewegingen, maar ook op het denken.
Terwijl kinderen hun lichaam en omgeving verkennen, worden neurale verbindingen in hun hersenen versterkt. Dit betekent dat het ontwikkelen van vaardigheden (zoals springen, klimmen en balanceren) ook hun vermogen om te leren, problemen op te lossen en te plannen beïnvloeden.
Deze bewegingservaringen hebben ook een aanzienlijk effect op hoe kinderen zich sociaal en emotioneel ontwikkelen. Door samen te spelen en te bewegen, leren kinderen om te delen, te communiceren en empathie te tonen.
Terwijl ze hun fysieke grenzen verleggen, ontwikkelen ze veerkracht en zelfvertrouwen.
Motorische ontwikkeling is dus nauw verbonden met andere ontwikkelingsgebieden; het is de drijvende kracht achter hoe we leren bewegen, denken en in de wereld staan.
Verschillende fases van motorische ontwikkeling
De motorische ontwikkeling gaat gepaard met diverse fases die verbonden zijn aan een bepaalde leeftijd.
Ieder kind ontwikkelt zich natuurlijk op een eigen tempo, maar over het algemeen is dit goed onder te verdelen in de volgende fasen. Let op! Onderstaand staan slechts enkele mijlpalen beschreven, klik op de afbeelding voor de volledige informatie van elke fase.
Dreumes (1 – 2 jaar)
Zodra je kindje een dreumes is, worden de eerste stapjes gezet en leert het kindje tegen een bal te trappen.
Baby (0 – 1 jaar)
In de baby fase beginnen ze met het behalen van de eerste mijlpalen, zoals een vuistje maken en het hoofdje optillen.
Peuter
(2 – 4 jaar)
Tijdens de peuterfase ontwikkelen kinderen hun balans en beginnen ze de wereld actief te verkennen door rond te rennen en te ontdekken.
Kleuter
(4 – 6 jaar)
Vervolgens betreden we de kleuterfase, waar fijne motoriek naar voren komt door tekenen, knippen en spelen met blokjes.
Schoolkind (6 – 10 jaar)
Naarmate kinderen opgroeien, onthullen de kinderjaren nieuwe mogelijkheden voor atletische prestaties en gecoördineerd spel.
Puber (10 – 16 jaar)
Uiteindelijk vinden ze hun eigen unieke bewegingsstijlen en interesses, variërend van sporten tot dansen tot allerlei avontuurlijke ondernemingen.
Verschil tussen fijne en grove motoriek
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen grove en fijne motoriek. Grove motoriek omvat de grotere bewegingen van het lichaam, zoals springen en rennen. Terwijl fijne motoriek draait om de kleinere, meer precieze bewegingen van de handen en vingers, zoals knippen met een schaar of knopen vastmaken.
Grove motoriek
Grove motoriek (ook wel grote motoriek) draait om de grote bewegingen die we maken, zoals springen, rennen en gooien. Het geeft kinderen meer kracht en behendigheid wanneer zij de grove motoriek beheersen.
Fijne motoriek
Aan de andere kant hebben we fijne motoriek (ook wel kleine motoriek), wat meer gaat over de kleine, precieze bewegingen die onze vingers en handen maken. Denk aan knopen vastmaken en tekenen, maar ook oog-handcoördinatie.
Met andere woorden: de grove motoriek gaat over de grote bewegingen zoals springen en rennen. Terwijl fijne motoriek draait om kleine, nauwkeurige bewegingen zoals knopen vastmaken en tekenen. Samen spelen ze een belangrijke rol bij het mogelijk maken van verschillende soorten activiteiten en vaardigheden die we in ons dagelijks leven gebruiken.
Motorische mijlpalen
Motorische mijlpalen zijn vergelijkbaar met kleine overwinningen die kinderen behalen naarmate ze opgroeien. Het zijn bijzondere momenten waarop we opmerken dat ze een nieuwe fase in hun motorische ontwikkeling bereiken.
Van die eerste keer dat ze hun hoofd omhoog tillen als baby naar de meer complexe handelingen zoals schrijven en sporten als ze ouder worden.
Deze motorische mijlpalen markeren niet alleen de voortgang van fysieke vaardigheden, maar ze fungeren ook als een soort meetlat om de algehele ontwikkeling van een kind te beoordelen.
Wanneer we zien dat een kind bepaalde mijlpalen niet bereikt binnen de verwachte leeftijd, kan dat een signaal zijn dat er een motorische ontwikkelingsachterstand zou kunnen zijn.
Stel dat een kind op een leeftijd is waarop lopen normaal is, maar nog steeds moeite heeft met staan, dan kan dit een signaal zijn om dat verder te onderzoeken.
Dit betekent niet meteen dat er reden is tot zorg, maar het kan wel een aanleiding zijn om professioneel advies in te winnen om te zorgen dat er geen motorische ontwikkelingsproblemen ontstaan. Zo voorkom je dat een kind een grote motorische achterstand ontwikkeld.
Het helpt om op de hoogte te zijn van deze mijlpalen en hoe ze zich verhouden tot de leeftijd van een kind, omdat het ons kan helpen om eventuele zorgen vroegtijdig aan te pakken en kinderen de ondersteuning te bieden die ze nodig hebben om zich optimaal te ontwikkelen.
Definitie motorische ontwikkeling
Voor motorische ontwikkeling zijn er verschillende definities bekend. De bekendste is van V.G. Payne:
‘De motorische ontwikkeling bestaat uit de veranderingen in motorisch gedrag die de interactie van het rijpende organisme en zijn omgeving reflecteert’.
Let op: dit is ook sterk afhankelijk van dingen als: genetische aanleg, stimulatie van de ouders en nog veel meer.